Fransız deprem bilimcisi Le Pichon, canlı yayında Kahramanmaraş merkezli depremleri değerlendirdi.
Fransız deprem bilimcisi ve jeofizikçi Xavier Le Pichon, Kahramanmaraş’ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler için, “İkinci deprem tamamen öngörülemez bir depremdi. Burada deprem olacağı söylenemez. İmkansız.” söz konusu.
Le Pichon, Habertürk’te Kürşad Oğuz’un sunduğu “Geleceğin Fikirleri Deprem Özel” yayınında 11 ili sallayan deprem analizlerini ve Türkiye genelindeki deprem tahminlerini anlattı.
20 yılı aşkın süredir Türkiye’de deprem aktivitesi ve olası depremler üzerine çalıştığını belirten Le Pichon, Türkiye’nin deprem kuşağında bir ülke olduğuna dikkat çekti.
Le Pichon, Türkiye’nin jeolojik olarak “oluşma sürecinde” bir ülke olduğunu, bunun da çok sayıda depreme hazırlıklı olunması anlamına geldiğini söyledi.
“Anadolu yaklaşık 4 metre batıya kaydı”
Türkiye’nin kuzeyinde ve doğusunda iki büyük fay sınırı olduğuna dikkat çeken Le Pichon, şu değerlendirmede bulundu:
“Anlaşılması çok kolay iki şey var. Doğu Anadolu fayındaki ilk 7.7 büyüklüğündeki deprem kuzeyde Anadolu levhası ile güneyde Arap levhası arasında meydana geldi. Anadolu yaklaşık 4 metre batıya kaydı. burada en son jeodezik hareket yılda ortalama 6 milimetre kayma var bu ne demek yani fayın bahsettiğimiz 4 metrelik hareketi yapacak enerjiyi biriktirmesi 500 yıl sürüyor orada görüyoruz 1513 yılında Pazarcık’ta bir sarsıntı olmuştur. Yani fay kırıldığında bu büyük hareket için gereken kuvvet elastik olarak toplanmış ve 500 yıl sonra denilebilir. Bu beklenen bir şeydi. Yani bu depremlerle tüm güç boşaldı.”
“İkinci sarsıntı tamamen öngörülemeyen bir depremdi”
Fransız bilim adamı Le Pichon, ilk depremin önceden tahmin edildiğini ancak ikinci depremin çok farklı özelliklere sahip olduğuna dikkat çekti.
Elbistan veya Ekinözü’ndeki ikinci depremin ilginç ve şaşırtıcı olduğunu, 7.6 büyüklüğündeki depremin 10 metrelik bir harekete neden olduğunu anlatan Le Pichon, “Bu çok önemli bir kayma. Bu hareket çok büyük olmayan bir uzunlukta gerçekleşti. İlk deprem batıdan başlayıp doğuya doğru ilerledi” diyen “İkinci depremde merkezde başlayan salgın ile hakikat her iki tarafa da aynı anda sıçradı. Bu fay çok yavaş güç topladı ve bu, birinci depremin saldığı gerilimin ikinci depremi tetiklediği anlamına geliyor. İkinci deprem tamamen öngörülemeyen bir depremdi. Burada deprem olacağı söylenemezdi. İmkansız” dedi.
“Ufak sarsıntılarla karşılaşsanız da birkaç asır rahat edersiniz”
Le Pichon, her iki büyük depremin ardından bazı tespitleri olduğunu belirterek, “Gelecek için bu faylarda rahat edebileceğinizi söyleyebilirim. Elbette bu dalga batıdan doğuya yayılabilir. Küçük depremlerle karşılaşsanız bile. , birkaç asır rahat edersiniz. Ama yine de hatırlamamız gerekiyor, hala unutuyoruz. Geçmişte nasılsa aynısını yapıyoruz ve binaları aynen yere yapıyoruz.” ifadeleri kullandı.
“Marmara’da 7.6’nın üzerinde tek deprem olacağını düşünüyorum”
Le Pichon, İstanbul’da beklenen sarsıntılarla ilgili varsayımlarını da paylaştı.
İstanbul’un da önemli bir fay hattına yakın olduğuna işaret eden Le Pichon, “İstanbul’un farklı bölgeleri depremden farklı şekilde etkilenecek. Çinlilerin yanı sıra birçok Türk araştırmacı da bu konu üzerinde çalışıyor. Değerli olan şu: yapı imalat yönetmeliğinin bu varsayım ve kurallara uyması, Yönetmeliğe uyulması.İnsanların saygı duymadığı ve uymadığı düzenlemelerin bir anlamı yoktur.” değerlendirmesini yaptı.Le Pichon şöyle devam etti:
“Marmara’da 7.6’nın üzerinde tek bir deprem olacağını düşünüyorum. Bütün meslektaşlarımın öyle düşünmediğini biliyorum. 2-3 deprem olacak sanıyorlar. Tarih kimi haklı çıkaracak göreceğiz. Bakalım nasıl olacak” Bölgede levhalar gelişir.Marmara’daki fayın bütün hareketini, bunu bir anda yaptığınızı görüyorum.”
İstanbul’daki tsunami beklentisinin açık denizlerdeki gibi olmayacağını kaydeden Le Pichon, “Marmara için çok büyük olmayacak, hasar verebilecek tsunamiler olacak” dedi. söz konusu.
“Yapay olarak deprem üretemezsiniz”
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından gündeme gelen “yapay deprem” tartışmalarına da değinen Le Pichon, şunları söyledi:
“Yapay olarak bir deprem yaratamazsınız. Yapabileceğiniz tek şey, depremin daha hızlı gerçekleşmesi için bir şeyler yaratmaktır. Bunu fayın içine su enjekte ederek veya sondaj yaparak yapabilirsiniz. Fay düzlemine su enjekte ederseniz, faydaki direnç daha düşük. Ama kimse cesaret edemedi. Yapay sallama üretilmiyor.” “Böyle bir şey olmaz. Bunun gibi bir depremi ilerletmeyi ve daha erken başlatmayı deneyebilirsiniz, ancak yapay sarsıntı üretemezsiniz.”
